یکی از مهم ترین مسائل شرکت های بازرگانی، سودآفرینی و کاهش حداکثری هرگونه زیان مالی احتمالی است. این مهم، که نقشی حیاتی در موفقیت هر کسب وکاری دارد، از ارکان حسابداری بازرگانی است. حسابدار بازرگانی، کلیه رویدادهای مالی روزانه یا ماهانه را به صورت دقیق و کامل ثبت می‌کند، که یکی از نتایج آن تعیین پرفروش‌ترین کالا و سود مجموعه است.
در واقع، حسابدار بازرگانی گزارش های مالی جامعی را در اختیار هیئت مدیره قرار می‌دهد که در تصمیم‌گیری های بلند مدت و کوتاه مدت شرکت، اثرگذار است. پس باید بگوییم که یکی از ارکان اصلی تعیین اهداف و برنامه‌ریزی هر شرکت بازرگانی، در واحد حسابداری آن محاسبه می شود. استفاده از نرم افزار حسابداری شرکتی، به این دلیل برای شرکت ها اهمیت دارد که دقت را در این فرآیند افزایش می‌دهد و آن را تسهیل و تسریع می کند. با ما در ادامه این مطلب همراه باشید تا با حسابداری شرکت های بازرگانی و نرم افزارهای آن بیشتر آشنا شوید. مهم ترین مواردی که در ادامه به آنها می پردازیم، عبارتند از:
- تعریف حسابداری شرکت های بازرگانی و ارکان اصلی آن
- اقسام شرکت های بازرگانی
- نرم افزار حسابداری بازرگانی چیست؟
- بهترین نرم افزار حسابداری بازرگانی
شرکت بازرگانی به شرکتی گفته می شود که کالایی را بدون آنکه در تولید آن نقشی داشته باشد، خریده و یا از کشوری وارد کرده و بدون ایجاد هیچ تغییری آن را روانه بازار و به فروش برساند. فرآیند تجارت عمده فروشان و حتی خرده فروشان نوعی فعالیت بازرگانی محسوب شده و نیازمند حسابداری بازرگانی و فهم اصول آن است.
به دلیل اهمیت حسابداری در پیشرفت شرکت های بازرگانی، بهتر است در گام اول به تعریف حسابداری شرکت های بازرگانی و موارد مهم در آن بپردازیم.
تعریف حسابداری شرکت های بازرگانی و ارکان اصلی آن
بررسی عوامل مهم در حسابداری بازرگانی
با توجه به تعریفی که از شرکت های بازرگانی و فعالیت های آنها ارائه شد، حسابداری این شرکت ها رویه خاصی داشته و بسیار حائز اهمیت است در ادامه به طور خلاصه در مورد دو نوع از سیستم های ثبت در حسابداری بازرگانی اشاره می کنیم:
سیستم ادواری: در این سیستم ثبتی، موجودی و بهای کالا در طی دوره ای در دفاتر و حساب ها ثبت نمی گردد و در طول آن دوره مالی، گردشی ندارد. در پایان سال و با شمارش میزان کالا و بهای آن ( بر اساس روش گردش بهای تمام شده ) به عنوان موجودی پایان دوره آن سال و موجودی ابتدای دوره سال جدید در دفاتر و ترازنامه ثبت می شود.
سیستم دائمی: در این سیستم در هر پروسه خرید و فروش کالا، حساب موجودی کالا بدهکار و بستانکار می شود و مقدار و بهای آن ثبت می گردد. بدین ترتیب که اگر موجودی کالا افزایش یابد، مثلا خریدی انجام شود یا برگشت از فروشی صورت گرفته باشد و یا موجودی کالا بصورت فروش یا برگشت از خرید کاهش یابد، در حساب ثبت می شود و لذا در هر زمان می‌توان میزان موجودی کالای شرکت را به صورت دقیق از دفاتر حسابداری شرکت استخراج کرد.
در هر مرحله از پروسه حسابداری بازرگانی نکاتی وجود دارد که توجه و دقت به آنها از وظایف یک حسابدار کاردان است. مراحل مهم حسابداری بازرگانی و نکاتی که در هر مرحله باید به آنها توجه کرد به شرح زیر اند:
• خرید کالا در حسابداری بازرگانی
در عملیات حسابداری بازرگانی به هنگام خرید کالا باید به این نکته توجه کرد که ممکن است فروشنده تخفیفاتی را به شرکت بدهد که این تخفیفات چهار نوع اند و هریک باید به طرز خاصی در دفاتر حسابداری شرکت بازرگانی ثبت شوند:
تخفیف تجاری: این نوع تخفیف، تخفیفی است که معمولا هنگام خرید به صورت عمده به شرکت خریدار داده می شود و یا در زمان های خاصی از سال به عنوان مثال فروش ویژه بهاره و … فروشنده درصدی تخفیف برای کالای خریداری شده توسط شرکت قائل می شود. تخفیف تجاری در جایی ثبت نمی شود و به عبارتی در عملیات حسابداری بازرگانی مربوط به ثبت خرید کالای با تخفیف تجاری، تنها مبلغ خرید خالص ثبت می شود.
تخفیف توافقی: این نوع تخفیف که در واقع آن را به نوعی باید چانه زدن نام نهاد، توافقی است که در قیمت خرید و فروش بین خریدار و فروشنده کالا صورت می گیرد. تخفیف توافقی نیز مانند تخفیف تجاری چون پیش از قطعی شدن معامله انجام می پذیرد، در دفاتر حسابداری ثبت نمی شود. این دو نوع تخفیف معمولا در زیر فاکتور قید می شوند.
تخفیف نقدی: به هنگام خرید گاهی فروشنده تخفیفی را بدین صورت تعیین می کند که اگر مبلغ خرید کالا زودتر از تاریخی که تعیین شده پرداخت شود، تخفیفی را برای آن در نظر بگیرد. به این نوع تخفیف که به نوعی به عنوان تشویق به خریدار داده می‌شود، تخفیف نقدی گفته می‌شود. در مورد این نوع تخفیف چون در زمان خرید هنوز مشخص نیست که تخفیف تعلق خواهد گرفت یا خیر مبلغ خرید بدون تخفیف بدهکار و مبلغ پرداختی بستانکار ثبت می شود. اما هنگامی که پرداختی زودتر از موعد مقرر صورت گرفت، مبلغ تخفیف در آن لحاظ می شود.
تخفیف به علت عیب و نقص: گاهی خریدار به دلیل معیوب بودن جنس خریداری شده و یا عدم مطابقت آن با نمونه ارائه شده اولیه، بخشی از جنس خریداری شده را به فروشنده عودت داده و یا بابت معیوب بودن آن از فروشنده تخفیف می گیرد، در هر دو صورت مبلغ عودت داده شده یا تخفیف بایستی به صورت برگشت از خرید و تخفیف ثبت شود.
• فروش کالا در حسابداری بازرگانی
هنگام فروش کالا در روش ثبت ادواری در صورت فروش به صورت نسیه، حساب هایی که دریافت خواهند شد بدهکار و در صورت فروش نقدی، حساب صندوق بدهکار می شود و حساب فروش بستانکار است.در صورت برگشت کالای به فروش رفته، مبلغ برگشت از فروش و همچنین تخفیفات داده شده بدهکار و مبالغ دریافتنی بستانکار می شوند.
چنانچه هنگام فروش از بابت معیوب بودن کالا مبلغی به صورت تخفیف کسر شود، نحوه ثبت آن همانند برگشت کالا است. همچنین در صورتی که هنگام فروش نسیه به خریدار قول تخفیف در مبلغ کالای فروش رفته در صورت پرداخت زودتر از موعد مقرر داده شود و خریدار آن را زودتر از تاریخ تعیین شده، پرداخت نماید و از این بابت تخفیف بگیرد، در دفاتر حسابداری شرکت، تخفیف نقدی فروش بدهکار و مبالغ دریافت شده بستانکار ثبت خواهند شد.
• سود و زیان در حسابداری بازرگانی
سود و زیان هر شرکتی بیانگر نتایج عملیات آن شرکت در طی یک دوره مالی است. جهت سنجش نتایج عملیات یک شرکت بایستی درآمدها و هزینه های یک دوره در مقابل هم قرار گیرند. در حسابداری بازرگانی، گزارشی را که در آن درآمدها و هزینه های یک دوره شرکتی مقابل هم قرار بگیرند صورت سود و زیان آن شرکت می نامند. صورت سود و زیان شرکت های بازرگانی باید حاوی اطلاعات زیر باشد:
- فروش خالص
- مبلغ تمام شده کالای به فروش رسیده
- سود یا زیان ناخالص
- هزینه‌های عملیاتی
- سود یا زیان خالص
در حسابداری بازرگانی برای بدست آوردن فروش خالص می بایست مانده حساب فروش در دفاتر حسابداری منهای مانده تخفیفات نقدی و سایر تخفیفات فروش و برگشت از فروش شود.
برای محاسبه مبلغ تمام شده کالای به فروش رسیده بایستی موجودی کالای ابتدای دوره و خرید خالص در طی دوره (خرید منهای برگشت از خرید و تخفیفات نقدی و سایر تخفیفات آن) و هزینه های مربوط به حمل کالا را جمع کرده و موجودی کالا در انتهای دوره را از آن کسر کرد.
فروش خالص منهای مبلغ تمام شده کالای به فروش رسیده، سود یا زیان ناخالص را بدست خواهد داد.
در صورت کسر هزینه های عملیاتی چون هزینه های مربوط به فروش و هزینه های اداری از سود یا زیان ناخالص، سود یا زیان خالص حاصل خواهد شد.
حالا که با فرایندهای مهم در حسابداری بازرگانی آشنا شدید، به تعریف انواع شرکت های بازرگانی می پردازیم.
اقسام شرکت های بازرگانی
دسته بندی انواع شرکت های بازرگانی
هر حسابدار که در شرکت یا واحد بازرگانی فعالیت می کند، مالکیت آن شرکت یا واحد بازرگانی می تواند حقیقی (شخص یا اشخاص) و یا حقوقی باشد. منظور از حقوقی این است که دو یا چند نفر با طی یک سری مراحل قانونی جهت همکاری و مشارکت خود، موجودیت جدیدی به نام شرکت ایجاد کرده و تحت آن فعالیت می کنند. یک حسابدار کار بلد جهت حفظ حقوق طرف های شرکت، باید با انواع و حدود اختیارات و وظایف شرکت ها آشنایی داشته باشد و از مباحثی چون چگونگی افزایش سرمایه و انحلال شرکت ها آگاهی داشته باشد. در این جا مطابق با قانون تجارت، انواع شرکت های بازرگانی را معرفی می کنیم:
1. شرکت سهامی
شرکت سهامی شرکتی است که سرمایه آن شرکت به سهام تقسیم و مسئولیت هر یک از سهامداران محدود به مبلغ اسمی سهام آنها است. حداقل تعداد شرکا در شرکت سهامی سه نفر است.
2. شرکت با مسئولیت محدود
این قسم از شرکت های بازرگانی شرکتی است که میان دو یا چند نفر جهت انجام امور بازرگانی تشکیل شده و هر کدام از شرکا بدون اینکه سرمایه به قطعات سهام قسمت شده باشد، تنها تا میزان سرمایه خویش مسئول تعهدات و مقروضات شرکت است.
3. شرکت تضامنی
شرکت تضامنی را شرکتی گویند که برای انجام امور بازرگانی و تجارت بین دو یا تعدادی از افراد با مسئولیت تضامنی ایجاد می شود. در این شرکت ها اگر دارایی شرکت برای پرداخت مقروضات کافی نباشد هر کدام از شرکا مسئولیت پرداخت مقروضات شرکت را بر عهده خواهند داشت.
4. شرکت مختلط غیر سهامی
این قسم از شرکت های بازرگانی شرکت هایی هستند که برای انجام امور تجاری و بازرگانی بین یک یا چند شریک تضامنی و یک یا چند شریک با مسئولیت محدود، بدون تقسیم سهام، ایجاد شده اند.
5. شرکت مختلط سهامی
شرکت مختلط سهامی شرکتی را گویند که بین چند شریک سهامی و یک یا چند شریک تضامنی جهت انجام امور تجاری تشکیل شده باشد.
6. شرکت نسبی
شرکت نسبی، همانطور که از اسمش پیداست، شرکتی است که بین دو یا چند نفر تشکیل می شود و مسئولیت هر کدام به نسبت سرمایه ای است که در شرکت گذاشته اند.
7. شرکت تعاونی تولید و مصرف
شرکت تعاونی تولید، شرکتی را گویند که بین عده ای تشکیل می شود و هر یک از شرکا مشاغل شان را جهت تولید و فروش اجناس به کار می برند. شرکت تعاونی مصرف، شرکتی است هدف از تشکیل آن، فروش اجناس اعم از اینکه این اجناس را شرکا تولید کرده یا خریده باشند و تقسیم سود و زیان بین شرکا به نسبت خریدشان (خرید بیشتر سود و زیان بیشتر) است.
در هریک از حساب و کتاب های این شرکت ها، عوامل مختلفی تاثیرگذار هستند که لازم است به صورت همزمان روی همه این موارد نظارت شود. از آنجایی که حسابداری انبار، کنترل فروش، نظارت بر پرداختی ها و دریافتی ها و… بسیار دشوار است، نیاز به بهترین نرم افزار حسابداری بازرگانی کاملا احساس می شود که در ادامه بیشتر با آنها آشنا می شوید.
نرم افزار حسابداری بازرگانی چیست؟
یک نرم افزار همه جانبه، پاسخگوی نیازهای شرکت بازرگانی
نرم افزار حسابداری بازرگانی به ابزاری گفته می شود که امکان پیگیری تراکنش ها و داده های مالی را برای سازمان های بازرگانی فراهم می آورد. برای مثال، می توانید امور زیر را با استفاده از این نرم افزار ثبت و ضبط کنید:
- ثبت فاکتورهای فروش در سیستم فروش
- ثبت فاکتورهای خرید کالا، مواد اولیه، ملزومات مصرفی در سیستم خرید
- مدیریت ورود و خروج محصول و موجودی کالا در انبار
- ثبت تمام موارد بالا در سیستم انبار
- ثبت تمام دریافت ها، پرداخت ها و مراودات میان فروشنده، تأمین‌کننده و خریدار
اما این نرم افزار فراتر از یک پکیج حسابداری برای انجام امور بالا است. به کمک نرم افزار حسابداری برای شرکت بازرگانی میتوانید به سایر اطلاعات مرتبط و کلیدی نیز دسترسی داشته باشید. برای مثال، میتوانید آن را به سایر نرم افزارهای مورد استفاده شرکت متصل کنید و در سریع ترین زمان ممکن به داده ها و اطلاعات مدنظرتان دسترسی پیدا کنید.
هم اکنون نرم افزارهای متعددی برای حسابداری بازرگانی در دسترس هستند. اما بهترین نرم افزار حسابداری بازرگانی باید چه ویژگی هایی داشته باشد؟
بهترین نرم افزار حسابداری بازرگانی
امکانات و ویژگی های بهترین برنامه حسابداری بازرگانی
برای انتخاب بهترین نرم افزار حسابداری بازرگانی، باید نکاتی را در نظر بگیریم. در ادامه به ذکر مهم ترین ویژگی های بهترین نرم افزار حسابداری بازرگانی اشاره می کنیم:
- امکان ثبت فاکتور، پیش فاکتور و قرارداد
- امکان درج اطلاعات کالا
- تعریف انواع اضافات و کسورات در فاکتور خرید و فروش
- سهولت در ثبت اطلاعات انبار
- امکان ثبت مالیات بر ارزش افزوده
- ارائه فرم سفارش کالا و گزارش صورت حساب مشتریان روی شبکه اینترنت
- امکان تدوین سیاست‌های خرید و فروش
- اعلان هوشمند در مورد مانده حساب و اعتبار مشتریان در زمان ثبت عملیات فروش
- تهیه گزارش سود و زیان کالاها
- تهیه گزارش سود و زیان عملیات بازرگانی
- ارائه دسترسی‌های دلخواه به مدیران، حسابداران و کاربران دیگر
- ارائه تخفیف پیشرفته پلکانی
- نمایش موجودی کالاها
- ثبت نقطه سفارش و حداکثر موجودی کالاها برای جلوگیری از کمبود موجودی و خواب کالا در انبار
- ثبت تمام عملیات چک‌های دریافتی و پرداختی
اگر به دنبال یک نرم افزار حسابداری بازرگانی هستید، که تمام امکانات و ویژگی های فوق را دارا باشد و با قیمت مناسب در دسترس باشد، ما به شما نرم افزار چرتکه را معرفی می کنیم! نرم افزار چرتکه به عنوان یکی از پرطرفدارترین نرم افزارهای حسابداری ایرانی، امن ترین فضا را برای ذخیره داده های مال شما فراهم می کند و حرفه ای ترین قابلیت های حسابداری را در یک محیط ساده در اختیار شما می گذارد.
جمع بندی
به پایان این مطلب رسیدیم! همان طور که گفتیم یکی از مهم ترین مسائل شرکت های بازرگانی، سودآفرینی و کاهش حداکثری هرگونه زیان مالی احتمالی است. این مهم، که نقشی حیاتی در موفقیت هر کسب وکاری دارد، از ارکان حسابداری بازرگانی است. در ادامه، به تعریف حسابداری بازرگانی پرداختیم و ارکان آن را بررسی کردیم. مانند:
- سیستم های ثبت در حسابداری بازرگانی
- خرید کالا در حسابداری بازرگانی
- فروش کالا در حسابداری بازرگانی
- سود و زیان در حسابداری بازرگانی
سپس به اقسام شرکت های بازرگانی پرداختیم که عبارتند از:
- شرکت سهامی
- شرکت با مسئولیت محدود
- شرکت تضامنی
- شرکت مختلط غیر سهامی
- شرکت مختلط سهامی
- شرکت نسبی
- شرکت تعاونی تولید و مصرف
در ادامه اشاره کردیم که حساب و کتاب های این شرکت ها، کار ساده ای نیست و از عهده حسابداری های سنتی خارج است. به همین دلیل، امروزه این شرکت ها به سمت استفاده از بهترین نرم افزار حسابداری بازرگانی سوق داده می شوند. در دنیای امروزی، نرم افزارهای متعددی در دسترس هستند که کار را برای انتخاب نرم افزار، سخت می کنند. ما برای اینکه کار شما را راحت تر کنیم، نرم افزار حسابداری بازرگانی چرتکه را به شما معرفی کردیم که یکی از امن ترین و بهترین برنامه های حسابداری برای شرکت ها است.
