نرم افزار حسابداری چرتکه پاسخگوی تمامی نیازهای مالی شما هستند؛ از مدیریت مالیات تا حسابهای بانکی.
با تصویب قانون جدید صدور چک، در نحوه صدور، انتقال و دریافت این سند تجاری، تغییرات گسترده ای ایجاد شده و انجام کلیه این عملیات، منوط به ثبت چک صیادی و مشخصات آن، در سامانه، توسط صادرکننده یا انتقال دهنده و تایید آن، از سوی گیرنده می باشد.
اگر چک صیادی، مطابق رویه مقرر در قانون جدید، صادر و تایید نشود، یکی از مشکلاتی که برای گیرنده چنین چکی ایجاد می گردد، بحث برگشت زدن آن از سوی بانک می باشد. حال، اگر گیرنده یک چک ثبت نشده در سامانه را دریافت کرد، این سوال مطرح می شود که آیا اقدام علیه چنین چکی، به طور کلی منتفی بوده یا تحت شرایطی، امکان پذیر می باشد؟ برای حل این مشکل، لازم است تا دارندگان چک های صیادی ثبت نشده، با روش اقدام بر روی این گروه از چک ها آشنا شوند.
بنابراین، در مقاله حاضر، ابتدا به بررسی مسئله برگشت زدن چک صیادی ثبت نشده درسامانه پرداخته و به این سوال پاسخ می دهیم که آیا چک ثبت نشده را می توان برگشت زد؟ سپس، شرایط، نحوه برگشت زدن این گروه از چک های صیادی و روش شکایت از آن ها را بررسی خواهیم کرد. مهم ترین مواردی که در ادامه بررسی می کنیم، عبارتند از:
در قانون جدید چک، برای سامان دادن به وضعیت چک در کشور، افراد ملزم شدند تا چک های خود را در سامانه ای به نام سامانه صیاد ثبت کنند تا رهگیری چک در سیستم بانکی و قضایی ساده تر شده و آمار چک های برگشتی کاهش یابد.
اما مانند هر امر دیگری، قانون جدید سوالاتی را در پی داشت. به عنوان مثال اگر کسی چک صیادی را در سامانه ثبت نکرد، چه اتفاقی رخ خواهد داد؟ آیا می توان به دلیل عدم ثبت چک در سامانه صیاد علیه او شکایت کرد؟ پیش از اینکه برای دریافت دسته چک صیادی اقدام کنید، بهتر است به خوبی با این موارد نیز اشنا باشید. اگر مایل به یافتن پاسخ این سوالات هستید، در این مقاله با ما همراه باشید.
ما نرم افزار حسابداری چرتکه هستیم
شرایط برگشت زدن چک صیادی ثبت نشده مطابق قانون جدید
با اجرایی شدن قانون جدید صدور چک در کشور ما، بسیاری از مشکلات مرتبط با چک، به ویژه چک های در وجه حامل، کاهش یافته و اقتصاد کشور ما، طبق اعلام بانک مرکزی، با چک های برگشت خورده کمتری مواجه شده است. زیرا تمام فرایندهای صدور و انتقال چک صیادی باید در سامانه ثبت شود.
اما، به دلیل عدم آشنایی برخی افراد با این قانون و مقررات آن، مشکلاتی نیز برای این افراد ایجاد شده است که از جمله این مشکلات، می توان به گرفتن چک های ثبت نشده در سامانه صیاد اشاره نمود که گیرنده را با مشکلات متعددی، به ویژه در بحث برگشت زدن چک مواجه می کند. لذا، این سوال، به کرات از سوی چنین افرادی مطرح می گردد که آیا چک ثبت نشده را می توان برگشت زد؟
برای پاسخ به این سوال که آیا چک ثبت نشده را می توان برگشت زد و نحوه شکایت از چک ثبت نشده به چه صورت است، لازم است تا نگاهی به مقررات قانون جدید چک، در باب برگشت زدن چک صیادی ثبت نشده در سامانه داشته باشیم تا بتوانیم پاسخی صحیح و حقوقی به سوال فوق بدهیم.
به موجب ماده 21 قانون جدید چک برگشتی: « … سامانه مذکور به نحوی خواهد بود که صدور هر برگه چک، مستلزم ثبت هویت دارنده، مبلغ و تاریخ مندرج در چک برای شناسه یکتای برگه چک، توسط صادرکننده بوده و امکان انتقال چک به شخص دیگر توسط دارنده، تا قبل از تسویه آن، با ثبت هویت شخص جدید برای همان شناسه یکتای چک امکان پذیر باشد…»
همچنین، مطابق تبصره 1 این ماده: « در مورد چک هایی که پس از گذشت دو سال از لازمالاجراء شدن این قانون صادر میشوند، تسویه چک، صرفا در سامانه تسویه چک (چکاوک) طبق مبلغ و تاریخ مندرج در سامانه و در وجه دارنده نهائی چک، براساس استعلام از سامانه صیاد انجام خواهد شد و در صورتی که مالکیت آنها در سامانه صیاد ثبت نشده باشد، مشمول این قانون نبوده و بانک ها مکلفند از پرداخت وجه آنها خودداری نمایند… »
بنابراین، همانطور که ملاحظه می شود، مطابق قانون جدید صدور چک، چک صیادی و اطلاعات مذکور در آن، باید توسط صادرکننده آن، در سامانه صیاد ثبت شده و این اطلاعات، توسط گیرنده چک نیز تایید گردیده تا مشمول مقررات این قانون گردد؛ در غیر این صورت، بانک ها، مجاز به پرداخت وجه چک صیادی صادر شده نخواهند بود.
مجاز نبودن بانک ها، برای پرداخت وجه چک صیادی، به این معنا است که از نظر قانون جدید صدور چک، برگشت زدن چک صیادی ثبت نشده، برای دارنده آن، امکان پذیر نمی باشد. لذا، با توجه با این قانون، باید به این سوال که آیا چک ثبت نشده را می توان برگشت زد، پاسخ منفی داد.
پس از پاسخ به این سوال که آیا چک ثبت نشده را می توان برگشت زد یا خیر، در بخش های بعد، به توضیح شرایط و نحوه برگشت زدن این چک پرداخته و به این پرسش نیز جواب خواهیم داد که نحوه شکایت از چک صیادی ثبت نشده، به چه صورت می باشد؟
هرچند، قانون جدید صدور چک، به این سوال که آیا چک ثبت نشده را می توان برگشت زد، پاسخ منفی داده و کلیه بانک های کشور را از برگشت زدن چک صیادی ثبت نشده در سامانه، منع نموده، اما، از آنجا که تعداد زیادی از چک های ثبت نشده در سامانه صیاد، در حال حاضر، در دست گیرندگان ناآگاه می باشد، ضروری است تا به این مساله پرداخته شود که آیا برگشت زدن و اقدام علیه این گروه از چک های صیادی، به طور کلی منتفی بوده یا می توان تحت شرایط خاصی، اقدامی را در رابطه با آن ها انجام داد؟
در پاسخ به سوال فوق، باید گفت، برگشت زدن چک صیادی ثبت نشده در سامانه صیاد، تنها در شرایطی برای دارنده چنین چکی امکان پذیر است، که وی به صادرکننده یا انتقال دهنده چک، مراجعه کرده و از آنها بخواهد تا چک را در سامانه صیاد ثبت کنند. در مرحله بعد، خود دارنده باید با مراجعه به سامانه و از طریق بخش تایید، برای تایید چک در سامانه صیاد اقدام نموده و سپس، مجددا برای دریافت وجه چک صیادی و در صورت نبود وجه، جهت برگشت زدن آن، به بانک مراجعه کند.
در غیر این شرایط، بانک از برگشت زدن چک صیادی، خودداری کرده و گیرنده، صرفا می تواند اقدام حقوقی را بر روی چک انجام دهد که در بخش های بعدی، به شکایت از چک صیادی ثبت نشده خواهیم پرداخت.
اگر خود شما صادرکننده چک هستید و چک شما احتمال برگشت خوردن دارد، بهتراست هرچه سریع تر با دارنده چک صحبت کنید و از او مهلت بگیرید تا دیگر نیازی به رفع سوء اثر چک برگشتی نیز نداشته باشید.
ما نرم افزار حسابداری چرتکه هستیم
مشکلات عدم ثبت چک در سامانه صیاد
ثبت نکردن چک در سامانه صیاد، برای صادرکننده، عواقب جدی مانند منع صدور چک ندارد و کسی که چک را دریافت میکند، باید حتما به این نکته توجه داشته باشد. به عبارت دیگر، اگر چک صیادی در سامانه ثبت نشود، اساسا فاقد عنوان چک خواهد بود.
چک یکی از انواع اسناد تجاری است که قانون امتیازات ویژه ای برای آنها در نظر گرفته است. به عنوان مثال، شما بدون مراجعه به دادگاه و صرفا با در دست داشتن گواهی عدم پرداخت چک، می توانید به دایره اجرای ثبت مراجعه و وجه چک را از اموال صادرکننده یا ضامنین چک وصول کنید. همچنین اگر صادرکننده چک در حسابی غیر از حساب متصل به چک دارای وجه باشد، سیستم بانکی میتواند اقدام به وصول آن کند. این مزیت ها و مواردی دیگر سبب می شود تا چک به عنوان سندی تجاری دارای اهمیت بالایی باشد.
پس اگر چکی در سامانه صیاد ثبت نشد، دیگر عنوان چک و سند تجاری بر آن صدق نمی کند و بانک در قبال آن تکلیفی برای پرداخت پول نخواهد داشت. پس اگر شما قصد گرفتن چک از فردی دارید، حتما از ثبت آن سامانه صیاد توسط صادرکننده مطمئن شوید.
همانگونه که بیان شد، عدم ثبت چک صیادی در سامانه صیاد به معنی آن است که کاغذ امضاشده دیگر خواص چک را نخواهد داشت. این یعنی شما دیگر امکان استفاده از مزایای سند تجاری را ندارید. در این جا این سوال پیش می آید: پس این چک که توسط صادرکننده صادر شده است، کاملا بیخاصیت است؟ پاسخ منفی است.
این چک تنها به عنوان سند بدهی مدنی به کار خواهد آمد. یعنی شما برای وصول آن باید به دادگاه مراجعه کرده و دادخواست مطالبه وجه از دادگاه کنید. طبیعتا این امر راهی دشوارتر و طولانیتر برای رسیدن به وجه مورد نظر خواهد بود.
تا اینجا دانستیم که صادرکننده چک باید چک را در سامانه صیاد ثبت کند. در غیر این صورت آن چک خاصیت تجاری خود را از دست خواهد داد و تنها سندی مدنی برای اثبات بدهکار بودن او خواهد بود. اما این سوال را میتوان مطرح کرد که آیا ثبت نکردن چک در سامانه صیاد توسط صادرکننده جرم است؟ آیا ضمانت اجرای خاصی توسط قانون برای او در نظر گرفته شده است؟
برای پاسخ به این سوال باید به قوانین مرتبط با چک مراجعه کرد. با مراجعه به قانون صدور چک به عنوان قانون خاص در این زمینه و همچنین قانون مجازات اسلامی به عنوان قانون عام حاکم در مسائل کیفری، در هیچ کجا چنین عملی جرم انگاری نشده است. با توجه به اصل قانونی بودن جرم و مجازات که بیان می دارد که هیچ عملی بدون بیان در قانون نمی تواند جرم باشد، باید گفت که ثبت نکردن چک صیادی در سامانه صیاد به هیچ عنوان عملی مجرمانه نیست.
بهترین ضمانت اجرا برای چک ثبت نشده در سامانه صیاد، عدم دریافت آن توسط گیرنده است. پس توصیه ما به شما این است که تا وقتی چک در سامانه ثبت نشده، به هیچ عنوان آن را به عنوان پرداخت در مبادلات و معاملات دریافت نکنید.
اقدام علیه چک صیادی ثبت نشده
در فرضی که دارنده چک صیادی، به صادرکننده یا انتقال دهنده آن مراجعه کرده و با پاسخ منفی آنها برای ثبت چک در سامانه مواجه می گردد، این سوال، به ذهن متبادر می شود، حال که امکان برگشت زدن چک صیادی ثبت نشده، منتفی شده، آیا شکایت از این چک نیز به طور کلی، منتفی می باشد؟
چرا که در این وضعیت، بانک، گواهی عدم پرداخت چک را صادر نکرده و بدون این گواهی نیز دارنده چک صیادی، نمی تواند نه از طریق اجرای ثبت و نه از طریق مراجع قضایی، برای اجرای چک و وصول وجه آن و یا شکایت کیفری، علیه صادرکننده اقدام نماید.
در پاسخ به سوال فوق، باید گفت، هرچند در صورت عدم ثبت چک در سامانه، باید به این پرسش که آیا چک ثبت نشده را می توان برگشت زد، جواب منفی داد، اما این پاسخ منفی، بدین معنا نیست که امکان شکایت، به طور کلی، برای دارنده چک صیادی منتفی می گردد.
منتها، در این شرایط که برگشت زدن چک صیادی ثبت نشده و در نتیجه، مساله چک برگشتی منتفی شده و دریافت گواهی عدم پرداخت از بانک، برای دارنده، امکان پذیر نبوده، چک، در دست وی، یک سند عادی محسوب می گردد و امکان شکایت به استناد آن، صرفا در دادگاه حقوقی و بر اساس مقررات اسناد عادی مذکور در قانون مدنی و قانون آیین دادرسی مدنی وجود داشته و دارنده، از مزایای اسناد تجاری، در رابطه با چک خود، محروم می گردد.
بنابراین، دعوای دارنده این سند عادی، صرفا علیه صادرکننده، امکان طرح داشته و نمی توان علیه ظهرنویسان و ضامنین آنها، به استناد مسئولیت تضامنی اقامه دعوا نمود. همچنین، دارنده این سند، امکان تامین خواسته بدون تودیع خسارت احتمالی را از دست داده و در صورتی که بخواهد برای تامین خواسته وجه سند اقدام کند، باید خسارت احتمالی را به حساب دادگستری واریز کند.
از دیگر نتایج عدم امکان برگشت زدن چک صیادی ثبت نشده در سامانه، این مساله بوده که از آنجا که این سند، دیگر چک محسوب نمی گردد، دارنده، امکان طرح شکایت کیفری چک برگشتی را نیز از دست داده که این امر، یکی از مهم ترین نتایج ثبت نکردن چک در سامانه صیاد بوده و به همین دلیل، اکیدا به دارندگان چک های صادی، توصیه می شود که تا پیش از ثبت چک در سامانه صیاد و اطمینان از صحت اطلاعات ثبت شده، از دریافت چک صیادی، خودداری نمایند.
آیا می توان چک ثبت نشده را برگشت زد؟
در پاسخ به این سوال، باید گفت، با توجه به محدودیت های قانون جدید صدور چک، در حال حاضر، برگشت زدن چک ثبت نشده در سامانه صیاد، برای دارنده آن، امکان پذیر نمی باشد. لذا، تنها راه حلی که برای دارنده چنین چکی وجود داشته، مراجعه به صادرکننده یا انتقال دهنده چک صیادی و درخواست ثبت چک در سامانه می باشد.
پس از ثبت چک در سامانه صیاد و تایید آن، توسط دارنده، این مرتبه وی می تواند به بانک مراجعه کرده و در صورتی که هنوز وجه چک به حساب واریز نشده باشد، برای برگشت زدن آن و انجام سایر مراحل قانونی اقدام نماید.
ما نرم افزار حسابداری چرتکه هستیم
به پایان این مطلب رسیدیم. همانطور که گفتیم، با تصویب قانون جدید صدور چک، در نحوه صدور، انتقال و دریافت این سند تجاری، تغییرات گسترده ای ایجاد شده و انجام کلیه این عملیات، منوط به ثبت چک صیادی و مشخصات آن، در سامانه، توسط صادرکننده یا انتقال دهنده و تایید آن، از سوی گیرنده می باشد.
به همین دلیل، اگر چک صیادی، مطابق رویه مقرر در قانون جدید، صادر و تایید نشود، یکی از مشکلاتی که برای گیرنده چنین چکی ایجاد می گردد، بحث برگشت زدن آن از سوی بانک می باشد. به همین دلیل، در این مطلب، امکان برگشت زدن چک صیادی ثبت نشده را بررسی کردیم. سپس به عواقب این کار پرداختیم و نحوه شکایت از چک صیادی ثبت نشده را مرور کردیم تا افراد سودجو، نتوانند از ناآگاهی افراد سوء استفاده کنند.
به یاد داشته باشید که همیشه پیشگیری بهتر از درمان است! لذا به هیچ عنوان و تحت هیچ شرایطی، چک صیادی ثبت نشده دریافت نکنید تا از عواقب آن جلوگیری شود.
2020-2022 All Rights Reserved ©
جهت دریافت راهنمایی و مشاوره خرید نرم افزار حسابداری چرتکه شماره تماس خود را وارد کنید تا کارشناسان ما در سریعترین زمان با شما تماس بگیرند 🙂