تفاوت SAAS ، PAAS و IAAS

امروزه، استفاده از فضای ابری  یا همان Cloud ، به دلیل پوشش بخش های گوناگون جهان انلاین، در تمام کسب و کار های خرد و کلان حائز اهمیت بوده و به صورت روز افزون در حال تبدیل شدن به موضوع مهم در دنیای کسب و کار اینترنتی و دیجیتال می باشد. تفاوتی ندارد اگر بستر فعالیت شما یک نرم افزار یا اپلیکیشن باشد مانند نرم افزار حسابداری آنلاین و یا ارائه یک پروژه زیر ساختی.به صورت کلی تقریبا تمام سازمان های دنیا، حداقل از یکی از سرویس های ابری استفاده می کنند. سوالی که مطرح میشود این است که انواع سرویس های ابری چه هستند و تفاوت آن ها با یک دیگر در چیست؟ در ادامه با ما همراه باشید تا تمام آنچه که باید درباره SaaS، PaaS و IaaS و تفاوت آنها بدانید را مطالعه کنید.

آشنایی با بخش های مختلف سرویس های رایانش ابری

تعداد سرویس های ابری به صورت روزانه در حال افزایش هستند. اما ب صورت کلی آن ها را به سه دستی اصلی تقسیم بندی می کنند :

1 )  SaaS یا Software as a Service : یکی از بخش های دیگر سرویس های رایانش ابری است که سرویس دهنده نرم افزار را تحت وب ارائه میدهد و کاربر نیازی به نصب اپلیکیشن ندارد.

2 ) PaaS  یا Platform as a Service : یکی از بخش های سرویس های رایانش ابری است که در آن سرویس‌دهنده، ابزار های سخت‌افزاری و امکانات سخت افزاری مورد نیاز مشتریان را فراهم می‌کند.

3 ) IaaS یا Infrastructure as a Service : از دیگر بخش های سرویس های رایانش ابری است. که این امکان را در اختیار ادمین‌های سیستم‌ می‌گذارد.تا بدون دغدغهٔ خرید و مدیریت سرور و دیگر زیرساخت‌های مرتبط با دیتاسنتر، نیازهای هاستینگ خود را رفع کنند.

SaaS یا Software as a Service چیست؟

کلمه SAAS از سرواژه کلمات Software As A Service و به معنای نرم‌افزار به عنوان سرویس می باشد. در واقع saas یکی از بهترین راه هایی است که برای شرکت‌های نرم‌افزاری در نظرگرفته شده .تا بتوانند به کمک آن یک برنامه را در سطح وب راه اندازی کنند.

به دلیل نحوه تحویل خدمات از طریق وب، این سرویس نیاز کاربران و ادمین ها را برای دانلود و نصب برنامه بر روی هر کامپیوتر به صورت جدا را از بین برده و همچنین  تمام مشکلات فنی اعم از داده ها، میان افزار، سرور ها و محل ذخیره توسط واسطه ها مدیریت می شوند و کسب و کار ها از بابت نگهداری و پشتیبانی برنامه نگرانی ندارند.

از نمونه شرکت هایی که از SAAS استفاده میکنند میتوان به سایت Fotor اشاره نمود که در آن کاربر بدون نیاز به نصب هر نوع نرم افزاری امکان روتوش و ادیت عکس های مختلفی را تنها با استفاده از یک مرورگر اینترنتی خواهد داشت.

مزایای استفاده از SaaS

1 ) کاهش هزینه

با استفاده از SAAS بسیاری از هزینه ها از جمله هزینه هایی که برای نصب و مدیریت و به روز رسانی نرم افزار صورت میگیرند کاهش پیدا میکنند،برای مثال شرکت سازنده نیازی ندارد تا برای به اشتراک گذاری نرم افزارش با کاربران و کارمندانش هزینه های ز

یادی برای خرید سخت افزار های شبکه،زیر ساخت ها و.. هزینه های گزاف بپردازد.بلکه با کمک SaaS شرکت به اندازه میزان مصرفش هزینه میکند و برای خرید سرور و تعداد کثیری تجهیزات پول زیادی پرداخت نمیکند.به صورت کلی قیمت نرم افزارهای ابری مخصوصا قیمت نرم افزار حسابداری ابری بسیار ارزان تر از انواع دیگر نرم افزار ها میباشد.

2 ) کاهش مشکلات کاربران

از بزرگترین مزایای استفاده از saas کاهش حجم نگرانی و درگیری های ذهنی کاربران در استفاده از برنامه است چون تنها با استفاده از یک مرورگر از کلیه امکانات شرکت ارائه دهنده خدمات بهره مند شده و نیاز به انجام امور خسته کننده و نگرانی برای مسائلی مانند به روزرسانی و دانلود نرم افزار و مشکلات نرم افزار و .. را ندارد.

3 ) به روز رسانی و ارتقا راحت برای توسعه دهندگان

سرویس دهنده های SaaS مسئولیت نگهداری و مدیریت سخت افزار و نرم افزار را به عهده دارند. بنابراین هنگام موجود شدن نسخه جدید یک نرم افزار، به سرعت آن را به روز رسانی می کنند تا شما دیگر نگران این مسئله نباشید .شرکتی که به جای سرویس‌های سنتی و عادی، از سرویس SaaS در نرم افزار حسابداری شرکتی برای اشتراک گذاری نرم‎افزارش استفاده می‌کند، بسیاری از مشکلات سخت افزاری را از روی دوش خود برداشته و آن را به شرکت ارائه دهنده سرویس SaaS منتقل می‌کند.

از دیگر مزایای SAAS  میتوان به :

• مدیریت از یک نقطه مرکزی
• استفاده و میزبانی سرور از راه دور
• دسترسی اسان با اینترنت
• عدم نگرانی کاربران برای به روز رسانی نرم افزار و ارتقای سخت افزار

اشاره نمود.

SaaS برای چه کارهایی مناسب است؟

 کسب و کار های کوچک و نو ظهور که  برای راه اندازی فوری یک فروشگاه آنلاین نیاز به نرم افزار حسابداری فروشگاهی دارند اما از امکانات کافی برای رسیدگی به مشکلات سرور و نرم افزار برخوردار نمی باشند

 پروژه های کوتاه مدت که نیاز به همکاری سریع، آسان و مقرون به صرفه دارند

 برنامه هایی که استفاده چندانی نداشته و صرفا در زمان های خاصی به کار گرفته می شوند

 برنامه هایی که هم به دسترسی وب نیاز دارند و هم به دسترسی موبایل

سرویس دهنده های نرم افزاری محبوب که از SAAS   استفاده میکنند

• Google Workspace apps
• Microsoft 365
• HubSpot
• Trello
• Netflix
• Zoom

PaaS یا Platform as a Service چیست؟

کلمه PaaS از سرواژه کلمات Platform As A Service و به معنی پلتفورم به عنوان سرویس می باشد.PaaS امکانات سخت افزاری و ابزار های مورد نیاز برا توسعه دهندگان فراهم می اورد تا بتوانند به کمک آن دغدغه های فراهم سازی و راه اندازی سخت افزاری و نرم افزاری زیر ساخت را کنار بگذرانند تا  نرم افزار های مورد نیاز خود را در بستر  Paas بسازند و سرعت توسعه برنامه خود را افزایش دهند.PaaS  یک چهارچوب برای توسعه دهندگان فراهم می کند که  می توانند از آن برای ایجاد برنامه‌ های سفارشی استفاده کنند. در این مدل تمامی امور مربوط به سرور، ذخیره سازی و شبکه توسط یک شرکت  ارائه‌ دهنده به عنوان واسط، مدیریت می شود؛ در این صورت توسعه‌دهندگان می‌توانند تنها بر روی توسعه و مدیریت برنامه خود تمرکز کنند.

از نمونه  افرادی که از PaaS  استفاده میکنند میتوان به Google App Engine اشاره نمود که برنامه نویسانی که می خواهند یک پلت فرم مقیاس پذیر برای برنامه های کاربردی اینترنت خود داشته باشند از آن استفاده میکنند.

مزایای استفاده از PaaS

1 ) هزینه پایین

یکی از بزرگ ‌ترین هزینه‌های توسعه یک نرم ‌افزار، هزینه‌ ی نگهداری آن بعد از راه ‌اندازی است. اگر حجم ترافیک زیادی روی سرویس خود در نظر دارید، نیاز دارید برای مدیریت این ترافیک بالا در آینده، سرورهایی را از قبل خریداری کنید. از طرفی دیگر برای آماده ‌سازی و نگهداری سرورها نیاز است که نیروی متخصصی برای توسعه‌ی زیرساخت خود استخدام کنید. در پلتفرم paas، قرار به صرف هزینه زمانی برای نگهداری از شبکه نیست. همینطور در این پلتفرم‌ قرار نیست شما مقدار زیادی هزینه پرداخت کرده و فضاهای ذخیره‌سازی اطلاعات و سخت افزارهای سنگین بخرید. شما صرفاً به اندازه آنچه از آن استفاده کرده‌اید می‌پردازید .همه کاربران این سرویس‌ها، فقط به اندازه مصرف‌شان پول می‌ پردازند و نه چیزی بیشتر.

2 ) در دسترس بودان دائمی

بروز اشکالات سخت ‌افزاری یکی از رایج‌ ترین اتفاقاتی است که می‌تواند پس از راه‌ اندازی نرم ‌افزار شما، سبب اختلال در سرویس ‌دهی شود. برای رفع این مشکل و اطمینان از در دسترس بودن دائمی سرویس نیاز است که برای آن چندین سرور خریداری کنید.در PaaS تمامی اتفاقات به ‌شکل کاملا خودکار انجام می‌شوند و شما تنها با بالا فرستادن سرویس خود می‌توانید اطمینان داشته باشید که هیچ خطای سخت‌ افزاری منجر به توقف سرویس‌ دهی نرم افزار شما نخواهد شد. زیرساخت گسترده‌ی PaaS که به صورت پیش‌ فرض روی تمامی سرویس‌ها پیاده شده است، می‌تواند هرگونه مشکل سخت‌ افزاری را به ‌راحتی پوشش دهد.

3 ) ساده بودن

برای ارائه یک نرم ‌افزار مراحل بسیاری وجود دارد که توسعه ‌ی نرم‌افزار، تنها یک بخش از آن محسوب می‌شود.حتی بعد از آماده‌سازی پیش ‌نیازهای توسعه‌ی نرم‌افزار، اتفاقات متعددی می‌تواند تمرکز را از توسعه‌ی محصول بگیرد و به سمت نگهداری سرورها و سرویس‌های پایه منحرف کند. اتفاقاتی مانند قطعی سرور، کمبود منابع پردازشی یا از دست رفتن اطلاعات به دلیل رخ دادن حوادث فنی.

در PaaS، با حذف تمامی دغدغه‌ های زیرساختی و هم ‌چنین، کاهش دغدغه‌ های نگهداری نرم‌ افزار می‌توانید به‌ شکل کامل روی توسعه ‌ی نرم‌افزار خود تمرکز کنید. تمام مراحلی که برای راه‌اندازی محصول شما بعد از توسعه‌ی برنامه نیاز باشد تنها با چند کلیک روی پنل و یا اجرای چند دستور در خط فرمان سیستم‌ عامل شما انجام می‌شوند.

از دیگر مزایای PaaS  میتوان به :

• خودکار ساختن فرآیندها
• امکان قرار دادن سرورهای نرم افزار خود در ایران برای داشتن سرعت بالا تر
• نیاز به نیروی کار کمتر
• امنیت و ایمنی بالا
• قابلیت شخصی سازی امکانات ارائه شده با توجه به نیاز خود
• انعطاف پذیری

اشاره نمود.

 PaaS برای چه کارهایی مناسب است؟

برنامه نویسان نرم افزار ها،برنامه نویسان وب و توسعه دهندگان میتوانند از   PaaS استفاده کنند.توسعه دهندگان نرم افزاری ممکن است از PaaS در جهت ایجاد نرم افزاری که قصد ارائه آن از طریق اینترنت را دارند استفاده کنند،همچنین امکان استفاده آن ها ازین امکانات برای فروش یک نرم افزار خاص نیز ممکن است.

شرکت های نرم افزاری محبوب و مشهور که از PaaS استفاده میکنند

• مایکروسافت
• آمازون
• سلزفورس
• گوگل

IaaS یا Infrastructure as a Service چیست؟

اولین و پایه ‌ای ‌ترین لایه در خدمات رایانش ابری، IaaS است که قبل از لایه‌های SaaS و PaaS قرار گرفته. این خدمات ابری امروز یکی از بهترین راهکارها برای حل مشکلات شرکت‌های بزرگ نیازمند نگهداری اطلاعات هستند. IaaS این امکان را در اختیار ‌ادمین ‌ها می‌گذارد تا شخصاً اقدام به نصب، کانفیگ و مدیریت نرم‌ افزارهای خود از ‌جمله سیستم ‌عامل و اپلیکیشن های روی سرور بپردازند.

در این خدمات می‌توانید به جای اشغال کردن فضای یک سرور فیزیکی، پرداخت هزینه های گزاف بابت آن و خیلی مشکلات متعدد دیگر، به اندازه نیاز هماان روزتان از خدمات رایانش ابری استفاده کنید و اطلاعات خودتان را روی آن نگهداری کنید. به همین صوت در ادامه و در صورت افزایش حجم اطلاعات، می ‌توانید فضای ذخیره‌سازی را به اندازه نیاز افزایش بدهید.

مزایای استفاده از IaaS

1 ) راه اندازی سرور ها در کوتاه ترین زمان

راه ‌اندازی سرور اختصاصی ممکن است هفته‌ ها نیاز به کار داشته باشد اما این در حالی است که سرویس‌های IaaS این امکان را در اختیار ادمین‌ های سیستم می‌گذارند تا ظرف چند دقیقه (حداکثر چند ساعت) دست به کانفیگ سرور خود زده و شروع به استفاده از آن کنند.

2 ) امنیت بالا

شرکت ‌های عرضه ‌کنندهٔ خدمات ابری از جمله IaaS امنیت به مراتب بیشتری نسبت به راه‌اندازی یک سرور فیزیکی توسط خودتان عرضه خواهند کرد.

3 ) بهره مندی از اپ تایم بالا

سرویس ‌های IaaS از Up Time بالایی بهره مند هستند چون که شرکت‌های ارائه‌ دهندهٔ‌ این خدمات از جمله مایکروسافت، آمازون و گوگل جزو بهترین شرکت‌های فناورانهٔ دنیا هستند و به همین دلیل بهترین زیرساخت‌ها و متخصصین را به خدمت می‌گیرند.

از دیگر مزایا IaaS میتوان به :

• ذخیره‌سازی دیتا، بکاپ و ریکاوری
• محاسبات سنگین
• انعطاف پذیری
• تمرکز بر گسترش
• اعمال تغییرات در سریع ترین زمان

اشاره نمود.

IaaS برای چه کارهایی مناسب است؟

با توجه به اینکه «زیرساخت به عنوان سرویس» یا اصطلاحاً IaaS پایه‌ای‌ترین لایهٔ سرویس‌های کلود است، دست ادمین‌های سیستم و دولوپرها به مراتب بیشتر نسبت به PaaS باز است کسب و کار های کوچک یا نوپا و  شرکت ها و کمپانی های بزرگ نیز امکان استفاده از IaaS را دارا میباشند.

جمع بندی

همانطور که مشخص است، هر مدل رایانش ابری برای مشاغل مختلف و نیازهای تجاری مناسب است. و از آنجایی که هر مدل مزایا و معایب خود را دارد، مهم است که بدانید چه چیزی برای شما و شرکت شما کارآمد تر است . و هنگامی که به نتیجه مناسبی برای اتخاذ هر یک ازین مدل رایانش ها رسیدید، باید ارائه دهنده خدمات مناسبی را پیدا کنید که با اصول و نیازهای سازمان شما مطابقت داشته باشد و در نهایت به افزایش بهره وری و کارایی تیم شما کمک کند. در آخر به یاد داشته باشید فارغ از سرویسی که انتخاب می کنید، در هر صورت فضای ابری آینده فناوری به ویژه آینده نرم افزار های حسابداری و کسب و کار هاست.